Anadolu’da lastik ayakkabıların yaygın olarak kullanıldığı dönemde, zenginliğin göstergesi olarak varlıklı kişilerin tercih ettiği el yapımı ayakkabı yemeniler, ilgisizlik nedeniyle kaybolmaya yüz tuttu.
Beypazarı’nda el yapımı ayakkabıcılığı yaşatmaya çalışan 30 yıllık yemeni ustası İsmail Yüksel, deri ve köseleden yapılan yemeniye ilginin azaldığını, yemeni ustalığının da yok olmaya başladığını söyledi.
VARLIK SİMGESİ
Yüksel, Anadolu’da “soğukkuyu’’ diye bilinen lastik ayakkabıların yaygın olduğu dönemlerde, özellikle köylerdeki ağaların, ağalığın ve varlıklı olmanın bir simgesi olarak yemeni giydiklerini, ancak fabrikasyon üretim nedeniyle farklı türlerde ve daha ucuza maliyetle ayakkabıların yaygınlaşması nedeniyle yemeninin gözden düştüğünü ifade etti.
TALEP AZALDI
Yemeni yapımının, zahmetli ve uzun bir iş olduğunu, bir ustanın günde en fazla 2-3 çift yapabildiğini belirten Yüksel, “Yapımı emek ve ustalık isteyen yemeniye talep çok azaldı. Fabrikasyon ayakkabılardan sonra yemeniler değerini kaybetmeye başladı. Vatandaş daha ucuza bulabildiği fabrikasyon ayakkabıları tercih ediyor. Bir yemeni için sadece 15-18 liralık kösele kullanıyorum. Bugün neredeyse bu fiyata ayakkabı bulmak mümkün. Ben ise bir yemeniyi 60-70 liraya mal ediyorum’’ diye konuştu.
YAŞLILAR TERCİH EDİYOR
Yemeni ustası Yüksel, git gide yemeninin bilinirliğinin azaldığını, özellikle gençlerin yemeniyi hiç bilmediğini, bilenlerin ise aradıkları model olmaması nedeniyle satın almadığını anlatarak, “Biz zamanlar ağaların tercih ettiği yemenileri, günümüzde yalnızca yaşlılar tercih ediyor. Deri ve köselenin sağlıklı olduğunu bilen yaşlı vatandaşlara satış yapıyoruz. Hafif olması ve taraklı ayaklara rahat kullanım sunması da yemeni için tercih önceliği oluyor’’ dedi.