Akdeniz'de gaz oyunları

Küresel güçlerin, PKK eliyle Suriye’nin kuzeyinde oluşturmayı planladığı terör hattı, Türkiye’nin girişimleriyle akamete uğratıldı. Türk Silahlı Kuvvetleri, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekâtlarıyla Suriye’de kirli emellerin önünü keserken, Akdeniz’de bir başka oyun sergileniyor. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Doğu Akdeniz’deki enerji kaynaklarını küresel güçlere peşkeş çekmeyi planlıyor. Rum basını önceki günlerde ABD Deniz Kuvvetlerinin 10. parsele yönelik sondaj çalışmalarına koruma sağlayacağını duyurdu. Ankara sert tepki gösterdi. ABD 6. Filo sözcüsü sadece tatbikat için Doğu Akdeniz’de olduklarını açıkladı. Pentagon sözcüsü Johny Michael da, “ABD’nin 6. filosunun Exxon Mobil’i korumak için Doğu Akdeniz’de olduğu iddiaları tamamen asılsızdır” diyerek Rum yönetimini yalanladı. Güvenlik kaynaklarına göre Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi “ABD 6. Filosu Akdeniz’e geldi” diyerek dünyayı kandırmaya çalışıyor.

 TILLERSON’UN ŞİRKETİ

Son tartışmaların arkasında da Akdeniz enerji sahasına ABD’nin müdahil olmak istediğinin yattığı değerlendiriliyor. Bölgede dokuz parselde sondaj çalışması yapılıyor. ABD’li Exxon Mobil şirketi de 10. parselde faaliyet göstermek istiyor. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, söz konusu şirketin eski üst düzey yöneticisiydi. Bu yüzden ABD 6’ıncı deniz filosunun bölgeye sevk edildiği belirtiliyor. Ancak, ABD’li şirketin girmeyi planladığı 10. parsel KKTC ve Türkiye münhasır ekonomik bölgesi dışında bulunuyor. Yani Türk savaş gemilerinin 6. Filo ile karşı karşıya gelme ihtimali bulunmuyor. Rumlar, bu yüzden algı operasyonuyla üçüncü tarafları bölgeye çekmeye çalışıyor.

BATIK YUNAN

Uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Mustafa Sıtkı Bilgin’e göre “Güney Kıbrıs Rum Yönetimi uluslararası hukuka aykırı bir şekilde Türk tarafına da münhasır alanı oldubittiye getirerek oradaki doğal gaz ve diğer tüm bu imkânları kendisi kullanmak istiyor. Ayrıca bunu Türkiye ve KKTC’ye karşı da bir şantaj ve baskı aracı olarak kullanmayı planlanıyor.” Rum ve Yunan basınının, arkalarında ABD’nin bulunduğu yönündeki haberlerle kamuoyunu yanıltmaya çalıştığını dikkat çeken Prof. Dr. Bilgin “Son dönemde Yunanistan ekonomik kriz içinde ve hâlâ atlatabilmiş değil. Ülkede protestolar ve grevler var. Dolayısıyla iç politikada sıkışmış bir vaziyetteler. Bu yüzden dış politikayı iç politikaya malzeme yapıyorlar” görüşünü savunuyor.

TÜRKİYE İZİN VERMEDİ

Sondaj yapılması düşünülen parseller bakımından İtalyan ENI şirketinin faaliyet göstermeye çalıştığı 3. parselle ABD’li Exxon Mobil şirketinin faaliyet göstermek istediği 10. parsel, konumları itibarıyla farklılık gösteriyor. Uluslararası hukuk kriterlerine göre kıyıda bulunan ülkelerin 200 mil genişliğinde hakları bulunuyor. Rum tarafının 2011 yılında belirlediği münhasır ekonomik bölgede yer alan 1, 2, 3, 8, 9, 12 ve 13 numaralı bloklar; KKTC’nin TPAO’ya petrol ve doğalgaz arama ruhsatı verdiği E, F ve G bölgeleriyle kesişiyor. KKTC, Türkiye Petrollerine (TP) 3. parselde arama ruhsatı verdi. Parselden hak iddia eden Rum tarafı, doğalgaz araması için İtalyan ENI firmasına yetkilendirdi. ENI firması Saipem 12000 isimli sondaj gemisini bölgeye gönderdi. Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı savaş gemileri, KKTC’nin münhasır ekonomik bölgesi içinde bulunması sebebiyle anında karşılık verdi. Sondajın yapılacağı sulara giremeyen İtalyan gemisi, dönmek zorunda kaldı. Rumların operasyonlarla algı oluşturmaya çalıştığına dikkat çeken KKTC’li yetkililer “Diplomasi kanallarımız açık. Ama bu yok sayılırsa, nasıl ki onlar bir veya birden fazla şirkete yetki verip kazı ve benzeri çalışmaları yaptırıyorsa. Biz de yakın gelecekte yetki verdiğimiz firmaya bu kazı ve benzeri çalışmaları yaptıracağız” diyor.

ABD KOL GEZİYOR

Türkiye, 6. Filo’yu tartışırken ABD Deniz Kuvvetlerinin Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerindeki artış gözden kaçmıyor. Iwo Jima, New York ve Oak Hill amfibi gemilerinden oluşan grup, Libya’nın kuzeyinde bulunuyor. Mount Whitney ve Carney gemileri Orta Akdeniz’de yer alıyor. Diğer yandan bölgedeki ABD gemileri, İsrail ile Juniper Cobra - 2018, Yunanistan ile Noble Dina - 2018 ile NATO’nun Orta Akdeniz’deki Dynamıc Manta tatbikatlarına katılıyor. ABD’nin Basra Körfezi’nde konuşlu 5. Filo’sunda görev yapan uçak gemisi ve amfibi gemi görev grupları, rutin gemi değişimlerini Akdeniz yoluyla yapıyor. Bu arada Rusya’ya ait fırkateyn ve denizaltılar, Fransa’ya ait fırkateyn, amfibi gemi ve muhripler, İngiltere’ye ait Albion amfibi gemisi de Doğu Akdeniz’de görev almaya devam ediyor.