Bitki Koruma Ürünlerinde Elektronik Takip Başlıyo

Tarım ve Orman Bakanlığı, bitki koruma ürünleri ve ilaçların kullanımına ilişkin önemli düzenlemeleri hayata geçirdi. Resmi Gazete’de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Uygulanması ve Denetimine Dair Yönetmelik ile üreticiler tarafından satın alınan ve kullanılan bitki koruma ürünleri ile hasat bilgilerinin, Bakanlık tarafından oluşturulan elektronik sisteme kaydedilmesi zorunlu hale getirildi.

Yeni düzenlemeyle, bitkisel ürünlerin depolandığı alanlar ile gıda işletmelerinde zararlı organizmalara karşı kullanılan bitki koruma ürünlerine ilişkin uygulamalar da yönetmelik kapsamına alındı. Bitki koruma ürünlerinin reçetelendirilmesine dair hükümler, “Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkında Yönetmelik”e eklenirken, bu konular önceki yönetmelikten çıkarıldı.

Profesyonel uygulayıcıların yanında görev alacak kişiler için “yardımcı uygulayıcı” yetkilendirilmesine imkan tanındı. Ayrıca, bitki koruma ürünlerinin uygulanmasında yalnızca Bakanlıkça izin verilen şartlar dahilinde insansız hava aracı kullanılabilecek.

Hasat öncesi pestisit denetimlerine ilişkin usul ve esaslar da netleştirildi. Denetimler sonucunda tespit edilecek olumsuzluklara uygulanacak idari yaptırımlar bu yönetmelikle düzenlendi. Böylece bitkisel ilaçların kullanımının izlenebilmesi için B-Reçete Takip Sistemi zorunlu hale getirildi. Daha önce manuel olarak üretici kayıt defterlerine yazılan bilgiler, artık ürün ve parsel bazında elektronik ortamda kayıt altına alınacak.

Bu sistem sayesinde, bazı ürünlerde alıcılara verilmesi gereken üretici kayıt defterlerinin doğrulanabilirliği ve izlenebilirliği sağlanacak. Düzenlemelerle birlikte, yürürlükte bulunan “Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik” de kaldırıldı. Yeni yönetmelik, pilot illerde 30 gün sonra, diğer illerde ise 1 Temmuz 2026 itibarıyla uygulanmaya başlayacak.

Öte yandan, bitki koruma ürünlerinin satışı, depolanması ve reçetelendirilmesine ilişkin usul ve esasları belirleyen Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkında Yönetmelik de Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu düzenlemeyle birlikte B-Reçete Sistemi’nde yeniliklere gidildi ve reçetelerin artık fiziki ortamda değil, Bitki Koruma Ürünleri Elektronik Reçete Sistemi üzerinden düzenlenmesi kararlaştırıldı.

Reçete yazma yetkisi; bitki koruma bölümü mezunu ziraat mühendisleri ile bayi veya toptancılarda sorumlu yönetici olarak görev yapan ve Bakanlıktan yetki alan ziraat mühendislerine verildi. Bitki koruma ürünlerinin satışı, üretim alanı, ürün türü ve zararlı organizma bilgilerine göre yapılacak.

Satış zincirinde de değişikliğe gidildi. Bayiden bayiye ve toptancıdan toptancıya satış kaldırılırken; ruhsat sahibi firmaların toptancı ve bayilere, toptancıların bayilere, bayilerin ise yalnızca kullanıcılara satış yapmasına izin verildi. Reçeteli ürünler hariç olmak üzere, kamu kurumlarının ihale yoluyla satın aldığı ürünlerin doğrudan satışı da belirli şartlara bağlandı.

Ayrıca, mesken olarak kullanılan bina altlarında toptancı ve depo açılmasına izin verilmeyecek. Mevcut onaylı satış ve depolama alanlarının, belirlenen koşullara 31 Aralık 2028’e kadar uyum sağlaması gerekecek.

Yönetmelikle yaptırımlar da netleştirildi. Reçetesiz satış yapan veya kayıt tutmayan bayilere 5 bin lira idari para cezası uygulanacak. Kurallara uymayan reçete yazma yetkilileri önce uyarılacak, ihlalin aynı yıl içinde tekrarı halinde yetkileri iptal edilecek. Kullanımı yasaklanan veya sonlandırılan bitki koruma ürünlerinin satışının ya da bulundurulmasının tespiti durumunda ise bayi veya toptancıların yetki belgeleri iptal edilecek.