Koronavirüsle mücadele kapsamında alınan tedbirlerle toplu taşıma araçları, pazar yerleri ve market gibi toplu halde bulunulan tüm alanlarda maske takılması zorunlu hale getirildi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla satışı yasaklanan maskeler, 20-65 yaş arası vatandaşlara internet üzerinden başvuruyla, eczanelerden ücretsiz dağıtılmaya başlandı. Peki maskeleri kullanırken nelere dikkat etmeliyiz? Ne sıklıkta ve hangi durumlarda değiştirmeliyiz? Hüriyet Ankara, 3 katlı cerrahi maskelerle ilgili merak edilenleri Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Esin Yalçınkaya’ya sordu:
1. Maskelerin teknik özellikleri göz önüne alınarak koronavirüse karşı korunmak için kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?
Dikkat edilmesi gereken en önemli unsur maske takmadan önce, çıkarmadan önce ve çıkardıktan sonra ellerin yıkanması. Maskeleri takıp çıkarırken iplerinden tutmalı ve kullandığımız süre boyunca ön kısmına ellememeliyiz. Takı, yüzük ve saat gibi aksesuarlar salgın döneminde kullanılmamalı, tırnaklar kısa kesilmiş ve ojesiz, saçlar toplu olmalı. Mümkünse erkeklerde sakal, bıyık tıraşı öneriyoruz.
2. Maskeler koruyuculuk özelliğini ne kadar süre devam ettiriyor? Ne sıklıkta ve hangi durumlarda değiştirmeliyiz?
Maskelerin koruma süresi yaklaşık 3 saat, 3 saatten önce maskede kirlenme ya da nemlenme olursa daha erken de atabiliriz. Çünkü virüs ve bakteriler nemli ortamları sever. 3 saatten az da kullansak cerrahi maskeleri ertesi güne saklamamalıyız. Ayrıca maskemiz takılıyken hapşırma ya da üst üste öksürme gibi bir durum olduysa yine maskemizi değiştirmeliyiz. Hem temiz maskelerimiz, hem de kirli maskelerimiz için birer poşet bulundurmalıyız. Kirli maskeleri koyduğumuz poşeni ağzını sıkıca bağlamalıyız.
3. Tam koruma sağlamak için nelere özen göstermeliyiz?
Maskeler, burun ve ağzı kapsayacak şekilde takılmalıdır. Tıbbi maske ya da cerrahi maske olarak bilinen bu üç katlı maskeler tek kullanımlıktır. Dikkat etmemiz gereken önemli bir husus maskenin yüze tam oturması ve hava kaçırmaması. Buna üç katlı tıbbi maskeleri takacak olan insanlar da dikkat etmeli ve maskenin burun üstüne denk gelen metalini tam oturtmalılar.
4. Maske kullanımında doğru bilinen yanlışlar neler?
Maskeleri tamamen koruyucu görmek veya koruyuculuğu olmadığını düşünmek en sık rastladığımız yanlışlardan. Bu maskeler koruyucudur. Salgın öncesi günlük pratiğimizde poliklinik ve ameliyathanelerde hem kendimizi hem hastalarımızı korumak için rutin olarak bu maskeleri bizler de kullanıyorduk. Covid-19 salgını nedeniyle daha koruyucu maskelere geçmek durumunda kaldık. Ancak bu koruyuculuk yüzde yüz değil. Tam anlamıyla korunmak istiyorsak ayrıca iki metrelik bir sosyal mesafe koyma kuralına da uymalıyız.
5. Sağlık çalışanı olmayan kişiler için koruyuculuğu çok yüksek maskelerin tercih edilmesi ne kadar doğru?
Sosyal mesafe ve 3 katlı cerrahi maske, hastanede çalışmayan kişiler için yeterlidir. Yüksek koruyuculuğa sahip maskelerin öncelikle hastanelerde olmak üzere, özel durumu olan bazı emniyet mensupları gibi görevlerde kullanımında yetersizlik yaşanmaması için diğer kişiler kullanmamalıdır. Ancak Covid-19 teşhisi almış bir hastanın evde bakımından sorumluysanız ve mesafeyi koruma şansınız yoksa o zaman tercih edebilirsiniz.