Terör örgütleri IŞİD ve Taliban ile ülkelerindeki iç savaşlardan kaçıp, Avrupa’ya göç umuduyla Türkiye’ye gelen sığınmacıların ilk adresi, Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGGD) oluyor. Derneğin Ankara’daki kayıt birimine, sığınmacı statüsü ön kaydı için her gün binlerce insan geliyor.
1995’te Ankara’da kurulan ve 2013’ten bu yana Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Türkiye Ofisi’nin uygulama ortağı olarak çalışan derneğe başvuru yapanlar arasında Avrupa Komisyon üyesi ve Suriyeli olmayan Afgan, Iraklı, İranlı, Somalili gibi 50’den fazla milletten sığınmacı yer alıyor. Ankara Hürriyet, sığınma başvurusunda bulunanların ön kayıtlarının alındığı Aşağı Dikmen Mahallesi’ndeki dernek kayıt birimine girdi, kayıt birim yetkilileriyle görüşüp, büroyu fotoğrafladı.
KENDİ DİLLERİNDE BİLGİLENDİRME
Sığınmacılar, Türkiye’de yaşamak ya da Avrupa’ya göç etmek umuduyla sabahın erken saatlerinden itibaren ellerindeki bavullarla dernek binası önünde sıraya giriyor. Sırayla içeri alınan sığınmacılar, güvenlik kontrol merkezinde üzerleri aranıp, içeri giriyor. Bina içindeki bekleme salonunda işlem sıralarını bekleyen sığınmacılar, görüşme odalarında kayıtları alınıp, Türkiye’deki hak ve yükümlülükleri hakkında kendi dillerinde bilgilendirme yapılıyor.
İMZAYA GİTMEZSE SINIR DIŞI EDİLİYOR
Ankara’dan aldıkları ön kayıt belgeleri ile derneğin 51 ildeki uydu illerine gönderilen sığınmacılar, İl Göç İdareleri’ne kayıt oluyorlar. Uluslararası Koruma Başvurusu sahibi olan sığınmacılar, kayıt belgesinde yazan BMMYK’nın yapacağı tam kayıt işlem tarihine kadar gönderildikleri ilde yaşıyor. Sağlık ve eğitim gibi haklardan ücretsiz olarak yararlanabilen sığınmacılar, gönderildikleri ilde yaşadıklarını kanıtlamak için belli aralıklarla imzaya gitmesi gerekiyor. İl Göç İdaresi’ne 3 kez gitmez ya da farklı bir ile taşınırsa Göç İdaresi tarafından sınır dışı ediliyor.
HAFTA SONLARI DIŞARIDA BEKLİYORLAR
Derniğin yalnızca hafta içi hizmet vermesi ise başvuru için hafta sonu gelen sığınmacıları dışarıda bırakıyor. Havanın sıcak olduğu yaz aylarında kayıt bürosunun yanı başındaki Jandarma Onbaşı Metin Özdemir Parkı’nda yaşayan sığınmacılar, havanın soğumasıyla birlikte cumartesi ve pazar günlerini kapalı alanlarda geçiriyor. Durumdan haberdar olduklarını ve sığınmacılar için kapalı bir bekleme alanı yapmayı planladıklarını ifade eden yetkililer, “Onları soğuktan korumak için kapalı bir bekleme alanı yapılması planlanıyor ancak burada yaşamaları söz konu değil” diyor.
ÇALIŞMA İZNİ YERİNE GEÇMİYOR
Sığınmacıların yaşadıkları zorluklar ile SGGD hakkında Ankara Hürriyet’e bilgi veren kayıt birimi yetkilisi, şunları söyledi:
“Bizim yaptığımız kayıtlar, BMMYK kayıtları olarak da geçiyor. Ankara’nın yanı sıra İstanbul, İzmir ve sınır il olduğu için Van başvuru alanı. İkamet alanı olmadığı için sığınmacılar diğer 51 ile yönlendiriliyor. Ululararası Koruma Başvurusu sahibi olduğu için neredeyse Türk vatandaşlarının yararlandığı tüm haklardan yararlanabiliyorlar. Sağlık ve eğitim hizmetleri dahil ama çalışma izni yerine geçmiyor. BMMYK’ın yaptığı yerleştirme görüşmelerinde ise önerine üç seçenek sunuluyor. O süreçten sonra kayıt oldukları ilde kalmak, kendi ülkelerini geri dönmeleri ya da üçüncü bir ülkeye yerleştirilmeleri gerekiyor.”