Eylül ayı dış ticaret verileri açıklandı

Ticaret Bakanlığı, eylül ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı. Ticaret Bakanı Mehmet Muş, "2021 yılı Eylül ayında 20,8 milyar $ ihracat ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek aylık ihracat değerine ulaşmış olduk. Böylece ilk kez aylık ihracatta 20 milyar $ eşiğini geçtik. Ülkemiz için hayırlı olsun.." dedi. Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şu bilgiler aktarıldı:

GTS’YE GÖRE EYLÜL AYINDA İHRACATIMIZ BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE %30, İTHALATIMIZ İSE %12,2 ORANINDA ARTTI.

2021 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre;

İhracat, % 30 artarak 20 milyar 783 milyon dolar,

İthalat, % 12,2 artarak 23 milyar 386 milyon dolar,

Dış ticaret hacmi, % 19,9 artarak 44 milyar 169 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 88,9 olmuştur.

GTS’ye göre ihracatımız Eylül ayında, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 30 oranında artarak 20 milyar 783 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu değer ile tüm zamanların en yüksek aylık ihracat rakamı gerçekleşmiştir.  Eylül ayında ithalatımız ise bir önceki yılın aynı ayına göre %12,2 artışla 23 milyar 386 milyon dolar olmuştur. Eylül ayında dış ticaret hacmimiz bir önceki yılın aynı ayına göre % 19,9 artarak 44 milyar 169 milyon dolar olmuş, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise % 88,9 olarak gerçekleşmiştir.

2021 yılının Ocak-Eylül döneminde ihracatımız, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla  %36 artışla 160 milyar 979 milyon dolara ulaşmıştır. 2021 yılının Ocak-Eylül döneminde dış ticaret hacmimiz bir önceki yılın aynı dönemine göre % 29 artarak 354 milyar 339 milyon dolar olmuş, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise % 83,3 olarak gerçekleşmiştir.

GTS’YE GÖRE EYLÜL AYINDA ALTIN HARİÇ İHRACATIMIZ BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE % 30,5, ALTIN HARİÇ İTHALATIMIZ İSE % 32 ORANINDA ARTTI.

Altın ticareti hariç tutulduğunda, 2021 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre;

İhracat, % 30,5 artarak 20 milyar 734 milyon dolar,

İthalat, % 32 artarak 23 milyar 52 milyon dolar,

Dış ticaret hacmi, % 31,3 artarak 43 milyar 786 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 89,9 olmuştur.

Enerji ticareti hariç tutulduğunda,  Eylül ayında enerji hariç ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre % 28, enerji hariç ithalatımızın ise %4,2 oranında arttığı görülmektedir. Bununla birlikte,  enerji hariç dış ticaret olarak bakıldığında Eylül ayında ihracatın ithalatı karşılama oranının % 105,8 olduğu anlaşılmaktadır.İşlenmemiş veya yarı işlenmiş altın ticareti hariç tutulduğunda, Eylül ayında altın hariç ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre % 30,5, altın hariç ithalatımızın ise %32 oranında arttığı görülmektedir. Bununla birlikte,  işlenmemiş veya yarı işlenmiş altın dış ticareti hariç olarak bakıldığında Eylül ayında ihracatın ithalatı karşılama oranının % 89,9 olduğu anlaşılmaktadır.

EYLÜL AYINDA EN FAZLA İHRACATI GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ FASIL “MOTORLU KARA TAŞITLARI” OLDU

“Motorlu Kara Taşıtları” faslında ihracatımız Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 7,8 artışla, 2 milyar 75 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Eylül ayında en fazla ihracat yaptığımız diğer fasıllar ise sırasıyla % 181,5 artışla “Demir ve Çelik” (2 milyar 28 milyon dolar) ve % 14,5 artışla “Kazanlar ve Makinalar” (1 milyar 819 milyon dolar) olmuştur.

EN FAZLA İHRACAT YAPTIĞIMIZ ÜLKE ALMANYA

Eylül ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla Almanya (1 milyar 695 milyon dolar), ABD (1 milyar 388 milyon dolar) ve İngiltere (1 milyar 261 milyon dolar) olurken, ithalatta ise ilk üç sırayı Çin (2 milyar 897 milyon dolar), Rusya (2 milyar 435 milyon dolar) ve Almanya (1 milyar 719 milyon dolar) almıştır. Eylül ayında ihracatçılarımız 218 farklı ihracat pazarına ulaşmayı başarmıştır. 

EN BÜYÜK İLK 3 İHRACAT PAZARIMIZ TOPLAM İHRACATIMIZIN %20,9’UNU OLUŞTURDU

Eylül ayında GTS’ ye göre en fazla ihracat yaptığımız ilk üç ülke olan Almanya, ABD ve İngiltere’ye yönelik ihracatımız toplam aylık ihracatımızın % 20,9’unu oluştururken, en fazla ithalat yaptığımız ilk üç ülke olan Çin, Rusya Federasyonu ve Almanya’nın aylık ithalatımızdan aldığı pay ise % 30,1 olarak gerçekleşmiştir.

Bakanlığımız tarafından belirlenen  “Ticarette Yeni Yol Haritası” çerçevesinde potansiyel pazarlarımıza, 2021 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre Çin’e ihracatımız %7,2 oranında, Rusya’ya ihracatımız %32,9 oranında, Japonya’ya ihracatımız ise %48,3’lük ve Hindistan’a 44,8 oranında artış gösterdi.

Geçen yılın aynı ayına göre 2021 yılı Eylül ayında görülen Belçika’ya %86,9’luk, Hollanda’ya %39’luk, Romanya’ya %41,8’lik, Bulgaristan’a %46,3’lük ve İspanya’ya %37,1’lik ihracat artışları ön plana çıkmıştır.

Eylül ayında Avrupa Birliği ülkelerine yapmış olduğumuz ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 26 artışla 8 milyar 519 milyon dolar olurken söz konusu ülkelere yapmış olduğumuz ihracat toplam ihracatımızın % 41’ini oluşturmuştur.

DIŞ TİCARETTE EN ÇOK KULLANILAN TAŞIMA ŞEKLİ DENİZ YOLU TAŞIMACILIĞI OLDU

2021 yılı Eylül ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (12 milyar 801 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (6 milyar 201 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1 milyar 423 milyon dolar) izlemiştir.

İthalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu” (13 milyar 811 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” ulaşımı (4 milyar 325 milyon dolar) ve “Hava Yolu” (2 milyar 258 milyon dolar) takip etmiştir.

İHRACATTA EN ÇOK TERCİH EDİLEN ÖDEME ŞEKLİ MAL MUKABİLİ OLDU

2021 yılı Eylül ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat “Mal Mukabili Ödeme” (12 milyar 987 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (3 milyar 72 milyon dolar) ve “Vesaik Mukabili Ödeme” (2 milyar dolar) takip etti.

İthalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat “Mal Mukabili Ödeme” (13 milyar 412 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Peşin Ödeme” (5 milyar 710 milyon dolar) ve “Vadeli Akreditif” (1 milyar 435 milyon dolar) izlemiştir.

TİCARETİN EN KOLAY VE GÜVENLİ YAPILDIĞI ÜLKE OLMA YOLUNDA ÇALIŞMALARIMIZI KARARLILIKLA SÜRDÜRÜYORUZ

Bakanlık olarak ülkemizin en kolay ve en güvenli ticaretin yapıldığı ülke olma amacı doğrultusunda geliştirmiş olduğumuz “Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulaması” başarıyla devam ediyor. Söz konusu uygulama kapsamında ihracatta yerinde gümrükleme, ithalatta yerinde gümrükleme, izinli gönderici ve izinli alıcı gibi birçok kolaylıktan faydalanarak rekabet güçlerini artırmayı başaran 580 firma, 2021 yılı Eylül ayında toplam ihracatımızın %27,3’ünü, toplam ithalatımızın ise %36,4’ünü oluşturmuştur.  Bakanlığımızın sunduğu yukarıda belirtilen kolaylaştırıcı dış ticaret uygulamalarından faydalanan firmalarımızın toplam dış ticaret hacmi 2021 yılı Eylül ayında 14 milyar 181 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. (5 milyar 678 milyon dolar ihracat, 8 milyar 503 milyon dolar ithalat).

DIŞ TİCARETİMİZİ TL İLE GERÇEKLEŞTİRİYORUZ

Sayın Cumhurbaşkanımızın çağrısıyla yerli ve milli para birimimizin dış ticaretteki kullanımını artırmaya devam ediyoruz. Eylül ayında milli paramızla ihracat işlemlerimizi gerçekleştirdiğimiz ülke sayısı 180 olurken aynı dönemde 127 ülkeyle ithalat işlemlerimizi Türk Lirası ile gerçekleştirilmiştir.

2021 yılının Eylül ayında Türk Lirası ile yapmış olduğumuz dış ticaretin toplamı 16 milyar 629 milyon TL olarak gerçekleşmiş olup, bunun 6 milyar 70 milyon TL’lik kısmı ihracat, 10 milyar 559 milyon TL’lik kısmı ithalat olmuştur.

AKTİF FİRMA SAYISI ARTTI

Ülkemizde faaliyet gösteren aktif firma sayısı 2021 yılı Eylül ayı itibariyle bir önceki aya göre 8 bin 868 artışla 2 milyon 55 bin 966 olurken, limited şirketler toplam aktif firmaların % 47,1’ini oluşturmuştur. Bakanlık olarak tüketici fiyatlarındaki istikrarı sağlamak ve tüketicilerimize güven sağlamak için geliştirdiğimiz ve başarıyla uyguladığımız Hal Kayıt Sistemi’ne kayıtlı kişi sayısında bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %7,8’lik yükseliş kaydedilirken sistemdeki bildirim sayısı ise 16 milyon 448 bin 631 olarak gerçekleşmiştir. 

GÜMRÜK İDARELERİNCE TAHSİL EDİLEN VERGİLERİN TOPLAM İÇERİSİNDEKİ PAYI %25,7

Gümrük idareleri tarafından tahsil edilen vergi tutarı 2021 yılı Eylül ayında 26 milyar 454 milyon TL olmuştur. 2021 yılı Ocak-Ağustos döneminde ülkemiz vergi gelirleri toplamı 712 milyar 808 milyon TL iken Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı ise %25,7 olarak gerçekleşmiştir. 2021 yılı Ocak-Eylül döneminde Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler toplamı ise 209 milyar 635 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

KADINLARIMIZIN İŞ HAYATINA DAHA FAZLA KATILIM SAĞLAMASI İLE BİRLİKTE İHRACAT ODAKLI BÜYÜMENİN TEMELLERİNİ GÜÇLENDİRİYORUZ

Eylül ayı sonunda ülkemizde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkâr sayısı işyeri sayısı 2 milyon 245 bin 181 olmuştur. 2021 yılının başından beri esnaf ve sanatkâr işyeri sayımızda yaklaşık 87 bin 762’lik artış kaydedilmiştir.  Kadınlarımızın ekonomideki yerlerinin çok daha güçlenmesi için adımlarımızı atmaya devam ediyoruz.   Eylül ayı sonu itibarıyla kadın esnaf ve sanatkâr sayısı 365 bin 241 olurken, 2021 yılının başından beri kadın esnaf sayımız yaklaşık 23 bin 381’lik artış göstermiştir. 

ÖTS’YE GÖRE EYLÜL AYINDA İHRACATIMIZ BİR ÖNCEKİ YILIN AYNI AYINA GÖRE % 29,2 İTHALATIMIZ İSE % 11,7 ORANINDA ARTTI

2021 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre;

İhracat, % 29,2 artarak 19 milyar 630 milyon dolar,

İthalat, % 11,7 artarak 22 milyar 350 milyon dolar,

Dış ticaret hacmi, % 19,3 artarak 41 milyar 980 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken,

İhracatın ithalatı karşılama oranı % 87,8 olmuştur.

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİNDE UYGULANAN SİSTEMLER

Tüm dünyada dış ticaret istatistikleri iki ana kategoride gruplandırılmaktadır; “Genel Ticaret Sistemi (GTS)” ve “Özel Ticaret Sistemi (ÖTS)”. Genel Ticaret Sistemi (GTS), Gümrük alanlarına ve serbest bölgelere giren ve çıkan mallar da dış ticaret verisinde kaydedilmektedir. Özel Ticaret Sistemi’nde (ÖTS) ise gümrük sınırı esas alınmaktadır. Bu tanıma göre serbest bölgeler ve gümrük antrepoları gümrük sınırı dışında yer almaktadır.

Dünya örneklerine bakıldığında; GTS kullanımının ÖTS’ye nazaran daha yaygın olduğu görülmektedir. AB ülkeleri genellikle ÖTS’yi tercih ederken, bazı AB ülkeleri ile beraber İngiltere, ABD, ÇHC, Kanada, Japonya, Rusya, G. Kore ve Hindistan gibi toplam 117 ülke ise GTS’yi kullanmaktadır. Fransa ve İtalya ise ÖTS’yi benimsemektedir. Ülkelerin çoğu tek bir sisteme göre veri yayımlamakla birlikte, her iki sisteme göre de veri üretilebilmektedir. Ülkemiz Merkez Bankası da Ödemeler Dengesi hesaplarında GTS’yi kullanmaktadır.

Ticaret Bakanlığı olarak 2019 yılı Ocak ayından başlamak üzere, çok daha kapsamlı olan ve dünyadaki büyük ekonomilerin kullandığı Genel Ticaret Sistemine göre de kayıtları analiz etmeye ve açıklamaya başladık. 2021 yılı boyunca dış ticaret verilerini, hem GTS hem de ÖTS’ye göre açıklamaya devam edeceğiz.

Hibya Haber Ajansı