İşsiz ordusu yaratmayın

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırladığı ve 24 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin geri dönüşüm sektörüne getirdiği düzenlemelerle ilgili tartışmalar sürerken, geçimini cadde ve sokaklardan atık toplayarak sağlayan Ankara’daki kağıt atık toplayıcıları çözüm istedi. Bakanlığın düzenlemesine göre; geri dönüşüm firmalarının geçici faaliyet belgeli ya da çevre lisanslı olması şart. Sokakta çalışan kağıt atık toplayıcılarının ise bakanlık ile belediyelerin belirlediği lisanslı firmalarca yetkilendirilmesi gerekiyor. Aksi takdirde Bakanlık, kağıt toplayan kişiye 20 bin TL’ye kadar, bu kişilerden kağıt atık alan geri dönüşüm firmasına da 140 bin TL para cezası uygulayacak. 500 binden fazla kağıt işçisinin çalıştığı Türkiye’de yetkililer, uygulamanın hayata geçmesi halinde 2 milyonu aşkın insanın etkileneceğini öngörüyor. 

8 BİN KİŞİ İŞSİZ KALACAK

Ankara’da 8 binin üzerinde kağıt atık toplayıcısının olduğunu ve uygulamayla 50 binin üzerinde insanın işsiz kalacağını kaydeden Geri Dönüşüm İşçileri Derneği Başkanı Dinçer Mendillioğlu, şunları söyledi: “Ankara’da 8 binin üzerinde kağıt atık toplayıcısı var. Aileleriyle birlikte, bu işten karnını doyuranların sayısı 50 bini aşıyor. Görüntü ve kılık-kıyafetlerinden etkilenip, bazı düzenlemeler yapmak için bu yönetmeliğin hazırlandığı söyleniyor. Ama herhangi bir altyapı ya da iyileştirme yok. İnsanların yaşam şartlarını bilen yok. Bu işleyişe yasak koyarsak, işsizler ordusuna binlerce insan katılacak.

DAHA DİNAMİK VE ÜRETKENİZ

Şartların iyileştirilmesini biz de istiyoruz. Ancak entegrasyonun, tüm bu atık toplayıcılara uygun bir altyapı hazırlanarak sağlanması gerek. Firmaların ne araç sayısı ne de çalışan sayısı sokaklardaki atıkları toplamaya yeter. Atığın saati yok, çalışma koşulları çok ağır. Kafamızı karıştıran iki sorun var. Firmaların bizim kadar atık toplama becerisi yok. Bu sokağın işi. Mecburen daha dinamik ve üretkeniz. Bu entegrasyon firmaların insiyatifine bırakılırsa, binlerce atık toplayıcısının çok azı istihdam edilebilecek. Ya da firmalar tanıdıklarını yetkilendirerek, insanları tamamen ekmeğinden edecek. Bu büyük bir tehlike.

PERFORMANSA DAYALI BİR SİSTEM OLSUN

Tavsiyemiz, performansa dayalı bir sisteme entegre olalım. Bu konuyla ilgili 

Çankaya Belediyesi’ne bir öneride bulunduk. Onlar da kabul etti ancak lisanslı firma kabul etmedi. Sosyal güvencelerinin oluştuğu, yaşam şartlarının iyileştiği, lisanslı bir firmanın yetkilendirdiği kişiler olarak sokakta işimizi yapmaya devam edelim. Söylenilen bölgeyi, tertemiz kıyafetlerimizle temizleyelim. Bu halimizden biz de memnun değiliz. Bizi gören insanlar yolunu değiştiriyor. Bir çözüm bulunmalı. Umarım birisi de bu hayatta, siyasi çıkar gözetmeksizin sokaktaki gariban insanlara doğru yol ve yöntemi gösterebilmenin ilk adımını atar.”

ELİN ATTIĞINI KATIK EDİYORUZ

Çankaya’da çalışan kağıt atık toplayıcılarının lideri Mehmet Göçer ise, şu ifadeleri kullandı: “10 yıldır bu işi yapıyorum. Biz hep resmi olarak çalışmak istedik. Çankaya Belediyesi sesimizi duysa da lisanslı firmalar işe almadı. İşi yapan biziz. Sokağı biz temizliyoruz. Lisanslı firmaların en fazla 20 aracı oluyor. Toplam 300 araçla çalışıyoruz biz. Ama alkışı firma sahipleri alıyor. Yasal yollardan ekmeğimizi kazanmaya çalışıyoruz. Dürüst, alnının akıyla çalışan insanlarız. Üstümüze başımıza bakıp, yargılıyorlar. Gönüllü çevrecileriz biz. Bize suçlu diyeceklerine güçlü desinler. Elin attığını, biz katık ediyoruz. Bu katığımıza da göz dikmesinler. Ekmeğimizi sokaktan çıkarıyoruz.

AÇ KALDIĞIMIZDAN ANKARA’YA SIĞINDIK

Ailesiyle birlikte geldiği Ankara’da 4 senedir kağıt atık toplayıcılığı yapan 67 yaşındaki Rüstem Gezer de, Bakanlık yetkililerine seslenerek, “Sadece ben değil, 2 bine yakın hanemiz Ankara’da bu işi yapıyor. Kendi memleketimizde aç kaldığımızdan Ankara’ya sığındık. Biz de, Bakanlık ve belediyenin belirlediği şekilde çalışalım istiyoruz. Ama bu belirsizlik çok kötü” dedi.

BAKANLIĞA BU SORULARI SORACAKLAR

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri ile bugün konuya ilişkin bir görüşme yapacaklarını belirten Geri Dönüşüm İşçileri Derneği Başkanı Dinçer Mendillioğlu, görüşmede şu soruları yönelteceklerini söyledi: “Toplama Ayrıştırma Tesisleri yani TAT olarak geçen lisanslı firmaların atık kağıt işçilerinden Gider Pusulası gösterilerek atık alımına izin verecek misiniz? Getirilen bu yönetmelikte değişiklik yapacak mısınız ya da kanun olduğu gibi devam mı edecek? Atık kağıt işçilerinin mevcut yaşam şartlarının yasal güvence ile düzenleme altına alınacak mı? Bakanlığımız ve ilgili yerel belediyeler, atık kağıt işçilerinin sorunlarının çözümüne yönelik çıkartılacak projeleri destekleyecek mi? Olası uygulamanın devamı durumunda büyük lisanslı firmalar diledikleri gibi atık kağıt işçilerini sokakta çalışmalarını kendi çıkarlarına dönüştürmesi çok kolaylaşacak ve ücretli köleler olacaktır. Bunun önüne nasıl geçmeyi düşünüyorsunuz? Sokakta günlük yaşayıp günlük ayakta duran yüzbinlerce insanımız var. Çoğu depolarda yaşayan insanların akıbetleri ne olacak? İşleri ellerinden giderse ve çıkar amaçlı lisanslı firmalar da bu durumu fırsata çevirirse bu emekçi insanlar ne iş yapacaklar?”