İşte üç ayaklı Kürt planı

Acil istihdam ve yatırım paketiyle yılbaşına kadar altyapı eksiklerinin tamamlanması ve yatırımlar için düğmeye basılacak.

KÜRT açılımı paketinin içeriğine ilişkin perde aralanmadı. Gerek hükümet, gerek Çankaya “sürecin yönetimindeki zorlukları” hesaba katarak, içerik konusunda ser verip sır vermiyor. Dışarıya sızanlar ise muhalefetin sert eleştirileri karşısında “kısmi revizyona” uğruyor. Bu henüz paketin bütününü etkiler nitelikte değil. Örneğin, kamuoyunda “Kürt açılımı” adıyla benimsenen süreci hükümet, “demokratik açılım süreci” olarak yeniden tanımlıyor.

Abdullah Öcalan’ın Ağustos’un 15’inde Kürt sorununda yol haritasını açıklayacağını duyurması, avukatları aracılığıyla Türkiye’nin kanaat önderlerinden görüş toplaması, hükümetin uzun zamandır hazırlık yaptığı açılım sürecini hızlandırmıştı. Hükümetin yapmayı planladığı önemli açıklamaları İmralı’dan yapılacak açıklamanın arkasına bıraktığı belirtiliyor. İmralı’nın, PKK’yı silah bırakmaya çağıracağı, kürtlere ise Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı tarif edeceği bekleniyor. İmralı’dan yapılacak açıklamaların hükümetin elini rahatlatması bekleniyor.

Devletin çeşitli organlarıyla eşgüdüm halinde yürütülen hazırlıkları devletin zirvesinde Cumhurbaşkanı Gül, siyasette ise İçişleri Bakanı Atalay yürütüyor. Hükümetin açıklayacağı paketin, İmralı açılımından sonra gerçekleşmesi planlanıyor. Ankara’dan sızan bilgilere göre Kürt açılımının üç temel ayağı bulunacak. En çok tartışılması beklenen konu ise Türk vatandaşlığını düzenleyen 66. maddesinde somutlanan vatandaşlık tanımı. Ekonomik, demokratik ve askeri düzenlemeler içinde acil olarak sonuç alınacaklar olduğu gibi 5 yıllık bir sürece yayılacak olanlar da bulunuyor. İşte üç ayaklı paketin ana unsurları.

ACİL EKONOMİK PAKET: Bugüne kadar bölgese olarak açılan paketlerin en etkilisi bekleniyor. Bölgesel eşitsizliğe ve az gelişmişliğe neşter vuracak paketin öncelikle altyapı sorununu gidermeyi hedefliyor. Vakit kaybedilmeden, yılbaşına kadar altyapı hizmetleri için yatırım temelleri atılacak. 5 yıl içinde bölgede istihdam sorunu büyük ölçüde yok edilecek. Aynı süreçte tasfiye edilmesi planlanan korucuların istihdamda öncelik sahibi olması sağlanacak.Her açılan işyerinde korucular için bir kontenjan açılması sağlanacak.

DEMOKRATİK PAKET: Kürt dili ve kültürüne sağlanacak yeni imkanlar dile getirilmişti. Bunlar arasında kürtçe özel televizyon kanallarının yayına başlaması, Üniversitelerde kürt enstitüsü ve kürdoloji kürsülerinin kurulması, cezaevi ve devlet dairelerindeki kürtçe yasağın kaldırılması gibi demokratik açılımlar kısmen dile getirilmiş, kayda değer bir tepkiyle de karşılaşılmamıştı. Ancak demokratik paketin başta MHP olmak üzere muhalefetle mutabakat sağlanmazsa büyük tartışmalara yol açması kesin olan unsuru ise anayasa değişikliği. Yeni Meclis “yeni anayasayı” biraz da bu aciliyetle ele alacak. Nitekim Toptan’dan devir-teslim töreninde yeni Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin, “Yeni dönemde Anayasa değişikliği konusunda Meclis Başkanı olarak bana bir görev düşerse, ki düşeceğine inanıyorum, bu konuda elimden geleni yaparım” diyerek sinyal verdi.

Örneğin, Anayasanın 66’ncı maddesi Kürt açılımına göre yeniden düzenlenecek. Anayasada Türk vatandaşlığını tanımlayan madde şöyle: “Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür.” Devletin bütün kurumlarının mutabakatıyla yürütüldüğü hükümet tarafından ileri ileri sürülen “açılım paketinde” bu cümlenin ortadan kaldırılması gerekecek.

Demokratik paketin en az “anayasa değişikliği” kadar sancılı geçmesi beklenen diğer başlık ise “siyasi af” konusu. PKK’nın Kandil’deki lider kadrosunun anlaşma sağlanan Avrupa ülkesine gönderileceği, Türkiye’ye geri dönecekler için ise kapsamlı bir af paketi hazırlanacağı öne sürülüyor. Siyasi af ve anayasa değişikliği gibi “paketin” can alıcı unsurlarının, muhalefetin göstereceği siyasi dirence bağlı olarak 5 yıllık sürece yayılması beklenebilir.

ASKERİ PAKET: Türk Silahlı Kuvvetleri’nin siyasi arenada yürütülen tartışmalardan uzak durması, süreci sessizce izlemesi bekleniyor. Üzerinde mutabakat sağlandığı ileri sürülen pakette, “askerin yeniden yapılanması” da var. Koruculuk sisteminin tasfiyesinin yanı sıra yine 5 yıllık sürece yayılmış olarak Jandarma’nın sivil alanlardan çekilmesi gündeme gelecek. Güneydoğu’da sınır boylarının korunması dahil güvenlik sorunu özel birliklere devredilecek. Ankara, üçüncü ülkelerden PKK’ya yönelik lojistik desteğin son 6 ay içinde iyice azalmasını, son üç ay içinde ise sıfıra yaklaşmasını memnuniyetle izliyor.

Bakanlar Kurulu 6.5 saat sürdü

Kürt açılımının ele alındığı Bakanlar Kurulu bugün toplandı, 6.5 saat sürdü. Kabine üyeleri toplantıya girmeden önce gazetecilere poz verdi. Hükümet Sözcüsü, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, bugün İçişleri Bakanı Beşir Atalay’ın AKP Meclis Grubu’na bilgi vereceğini ifade etti. Atalay’ın, davet geldiği takdirde, bilgileri diğer siyasi partilerle paylaşacağını da kaydeden Çiçek, “Bu açılımı, bu gayreti birlikte sürdürmüş olacağız” dedi. Bu konuda basın mensuplarına da önemli sorumluluk düştüğünü belirten Çiçek, şunları kaydetti: “Ricamız, eğer hükümete atfen, bu çalışmaya atfen bir şey yapılacaksa işin sorumlularından, bu işin önünde olanlardan bu konuları teyit etmeniz gerekmektedir. Onun dışındaki değerlendirmeler bu sürece zarar verir, verecek, bunu geçmiş tecrübelerimizden de biliyoruz.”